Naučnici smatraju da su na tragu objašnjenja zašto su Vikinzi napustili Grenland u 15. stoljeću. To se desilo 400 godina nakon što su došli u spomenuti dio svijeta 985. godine.
Historičari nikada nisu uspjeli u potpunosti riješiti misteriju zašto su napustili izgrađeno naselje. Pretpostavljalo se da su razlozi za to suša, promjenjiva temperatura, društveni problemi i/ili prekomjerni lov na kljove morža koje su u srednjovjekovnoj Evropi bile luksuz.
Sada istraživači sa Univerziteta Harvard i Univerziteta savezne države Pennsylvania tvrde da su otkrili još jedan ključan faktor koji objašnjava zašto su Vikinzi napustili Grenland, a to je porast razine mora.
Koristeći kompjuterski model zasnovan na zapisu o geologiji i klimi, otkrili su da je razina mora tokom četiri vikinška vijeka na Grenlandu dosegla tri metra. Istraživači su izračunali da su poplavljena 204 kvadratna kilometra zemlje, što je Vikinge učinilo ranjivima usljed oluje i erozije tla. Osim toga, izgubili su plodno tlo.
Gubitak prostora pogodnog za život je pogoršan snižavanjem temperature u Evropi, što je dovelo do onoga što je poznato kao Malo ledeno doba koje je počelo 1250. godine. Ovo istraživanje je objavljeno u američkom naučnom časopisu PNAS.
“Promjena razine mora je nedostajući element priče o Vikinzima”, izjavio je koautor studije Richard Alley.
Analizom ljudskih ostataka iz crkvenih dvorišta i životinjskih ostataka sa gomile smeća je utvrđeno da su Vikinzi sa hrane koja se može osigurati na kopnu prešli na morsku hranu, kao što su ribe i foke. Smatra se da je ta promjena posljedica gubitka plodne zemlje.
Istraživači su ideju da je razina mora rasla kako su se snižavale temperature nazvali malo kontraintuitivnom. Niže temperature se obično povezuju sa padom razine mora.
Primijećeno je da promjene u razini mora ne utječu na sva područja jednako. Postoji mogućnost da je vikinški prostor na Grenlandu bio izložen dvjema komponentama promjene razine mora, jer se nalazio na periferiji ledenog pokrivača Laurentide koji pokriva Kanadu, sjeveroistok Sjedinjenih Američkih Država i Grenland.
Ledeni pokrivač na Grenlandu se širio tokom vikinškog doba i to širenje je vrhunac imalo tokom Malog ledenog doba. Širenje je uzrokovalo rast razine mora usljed potonuća Zemljine kore – ovako to obrazlažu istraživači.
Prema Alleyovim riječima, to je isti efekat koji se dešava ako sjedite na vodenom krevetu. Dakle, veća ledena masa blizu obale je podigla razinu okeana. Otkriveno je i to da su Vikinzi drvenu građu nabavljali u udaljenim dijelovima sjeverne Amerike i sjeverne Evrope, jer drvo na Grenlandu nije bilo pogodno za brodogradnju i izgradnju građevina na kopnu.
Mikroskopskom analizom ostataka drveta, čiji su rezultati objavljeni u britanskom naučnom časopisu Antiquity, utvrđeno je da su postojala sredstva, znanje i plovila da se dođe do obala sjeverne Amerike, piše CNN.
Visoko.co.ba/klix.ba
Ako želite preuzeti tekst ili dio teksta čiji je autor Visoko.co.ba, dužni ste navesti naš portal kao izvor autorskog teksta! Isto se odnosi i na fotografije i video materijale čiji je autor portal Visoko.co.ba ili materijale koji su dati portalu na korištenje.
Član 14. Kodeksa za štampu i online medije BiH: Značajna upotreba ili reprodukcija materijala zaštićenog autorskim pravima zahtijeva izričitu dozvolu nositelja prava, osim ako dozvola nije navedena u samom materijalu.