Brojne posljedice neusvajanja budžeta FBiH

Donosimo vam detaljan pregled planiranih sredstava iz budžeta FBiH za narednu godinu, čija realizacija je upitna zbog krize u federalnom Parlamentu.

Neusvajanjem budžeta za 2018. godinu, sredstva od klirinškog duga Ruske Federacije u iznosu od 107 miliona KM ostaće neutrošna, s obzirom na to da Parlament nije usvojio Program investiranja, a što je bio u obavezi uraditi prema Zakonu o izvršavanju budžeta FBiH za 2017. godinu.

Bez budžeta, FBiH mora imati odluku o privremenom finansiranju za prva tri mjeseca 2018. godine, koju predlaže Vlada, a moraju odobriti oba parlamentarna doma da bi stupila na snagu. Ukoliko pak dođe do usvajanja odluke o privremenom finansiranju, biće odgođene najznačajnije kateogrije transfera iz budžeta u ukupnom iznosu od 432,6 miliona KM i to sve dok budžet za narednu godinu ne bude usvojen.

Među najvažnijim transferima su: Transferi za boračke kategorije (izuzev invalidnina), uključujući iimplemetaciju Sporazuma sa borcima u ukupnom iznosu od 18,2 miliona KM; Transfer/podsticaj za poljoprivredu planiran u iznosu od 69, 7 miliona KM; Podsticaj  za veterinarstvo u iznosu od 2,4 miliona KM; Transferi za raseljena lica i povratnike u iznosu od 22,6 miliona KM; Tranfer za sanaciju zdravstvenih ustanova u iznos od 6 miliona KM; Transferi za kulturu 8,8 miliona KM; Tranferi za obrazovanje u iznosu od 6,8 miliona KM; Transfer za izgradnju putne infrastrukture u iznosu od 183 miliona KM; Transferi nižim nivoima vlasti u iznosu od 18 miliona KM i Transferi općinama za ulaganja u industrijske zone u iznos od 5 miliona KM.

Privremeno finansiranje odgodilo bi i Transfere namjenskoj industtriji za finansiranje kapitalnih projekata u iznos od 4 miliona KM; Transfer za uspostavljanje trajnog revolvin fonda pri Union Banci za preduzeća iz oblasti industrije u iznosu od 2,3 miliona KM; Transfer za projekat podrške zapošljavanju u saradnji sa Svjetskom bankom u iznosu od 12,3 miliona KM; Transfere za male i srednje poduzetnike, obrtnike i zanatlije u iznosu od 3 miliona KM; Transfer za uvezivanje staža radnika u iznosu od 2 miliona KM; Transfer za ulaganja u turizam i okoliš u iznosu od 3,9 miliona KM, kao i Transfer za sanaciju klizišta u područjima pogođenim poplavama u iznos od 1,8 miliona KM.

Do usvajanja budžeta FBiH za 2018. godinu, biće odgođen Transfer za uspostavljanje povoljne kreditne linije za rješavanje stambenog pitanja za mlade u iznosu od 10 miliona KM; Transfer za elektrifikaciju unske pruge na relaciji Bihać – Blatina u iznos od 2,3 miliona KM; Transfer za izmirnje obaveza po Zakonu o finansijskoj konsolidaciji Željazniica FBiH u iznosu od 6 miliona KM; Tranfer za ulaganja u aerodromsku infrastukturu u iznnos od 7,5 miliona KM, ali i Rješavanje trajnog smještaja institucija Vlade FBiH u iznos od 19 miliona KM.

Osim toga, do usvajanja budžeta, neće biti moguće započeti implementaciju seta antikoruptivnih zakona, odnosno uspostavljanje posebnog odjela Suda i Tužilaštva u FBiH. Naime, temeljem člana 35 stav 5. broj uposlenih u organima uprave ne smije se povećavati u odnosu na broj zaposlenih na dan 31. decembar 2017. godine. Budući da je za uspostavljanje posebnog odjela Suda i Tužilaštva planirano dodatnih 65 zaposlenih, konkursne procedure biće moguće pokrenuti tek po usvajanju budžeta FBiH.

Budući da federalni zastupnici u ovoj godini nisu usvojili novi zakon o penzijskom i invalidskom osiguranju, posljedice po penzionere su neminovne.

Prije svega, oko 83.000 penzionera, penzionisanih do 31. jula 1998. do 31. decembra 2007. godine, koji zbog postojećeg zakona imaju ubjedljivo najniže penzije (uglavnom 326 KM), neće dobiti povećanje od 10 posto i 5 posto.

Osim toga, oko 412.000 penzionera, koliko ih je na isplati 31. decembra 2017. neće dobiti usklađivanje (tačnije povećanje) penzija 15. aprila 2018. godine od oko 2,5 posto.

Neusvajanje zakona o PIO-u rezultiraće time da između 2.000 i 3.000 udovica šehida i poginulih boraca neće, sa napunjenih 50 godina, steći pravo na penziju, koje po postojećem zakonu nisu mogle nikad steći, jer na dan pogibije supruga nisu imale 45 godina.

Posljedica neusvajanja ovog zakonskog rješenja je i to da će hiljade novih penzionera, koji su u javnim preduzećima, agencijama, ustanovama i slično zarađivali visoke plate, ući će u sistem PIO sa penzijama približno zadnjim platama, pa čak i višim, čime će značajno opteretiti finansijski sistem PIO i javne finanasije, a time onemogućiti podizanje visine starih penzija, te produbiti društvenu nepravdu i povećati socijalne tenzije.

Takođe, onemogućeno je prijevremeno penzionisanje uglavnom radnika iz realnog sektora, koji sa 56 – 64 godine ne mogu naći posao i zbog toga nemaju nikakva stalna primanja, te vrše pitisak na firme u kojima su nekad ostvarivali prava, a koje se zbog tog tereta ne mogu oporaviti.

Zbog neusvajanja budžeta i, vjerovatnog, privremenog finansiranja u prvom kvartalu, Federalno zavod PIO/MIO neće dobijati kompletni transfer po osnovu sufinansiranja povoljnijih penzija. Projekcije su da će zbog toga svakog mjeseca nedostajati između dva i tri miliona KM.

vijesti.ba/visoko.ba