Balkanski poluotok, pored standardnih ili poznatih nacionalnosti (Bosanci, Hrvati, Slovenci, Makedonci, Bugari…) naseljavaju i etičke manjine sa različitom kulturom i nesvakidašnjom nošnjom.
1. Goranci ili Gorani
Goranci ili Goranu (brđani) su južnoslavenski narod sa područja Gore – trougao između Kosova, Albanije i Makedonije. Govore prijelaznim južnoslavenskim dijalektom koji se naziva Našinski (naš). Prisvajaju ih Bošnjaci, Bugari, Makedonci i Srbi, ali generalno gledajući oni bi trebali biti tretirani kao manjina, a takvo je i njihovo viđenje. Ima ih oko 60 hiljada.
2. Pomaci
Pomaci je termin za slavenske muslimane koji žive u Bugarskoj, sjevernoistočnoj Grčkoj, na sjeverozapadu Turske i u Makedoniji. Pomaci se danas smatraju potomcima prvih Bugara koji su prešli na islam tokom osmanskog vladanja na Balkanu. Ima ih oko jedan milion.
3. Janjevci
Janjevci su hrvatska manjima na Kosovu. Smatra se da potiču od trgovaca i rudara iz Dubrovačke republike i zapadne Bosne i Hercegovine, koji su tu živjeli u 14. stoljeću. Govore prizrensko-moravskim sub-dijalektom štokavskog dijalekta. Ima ih oko deset hiljada.
4. Mijaci
Mijaci su makednosna etnička grupa iz zapadne Makedonije, žive u Mijači uz rijeku Radiku. Pretežno se bave stočarstvom, ali su poznati po crkvenoj arhitekturi, drvorezu, slikama ikona i imaju jako bogatu tradiciju, govore karakterističnim galičnim dijalektom makedonskog jezika.
5. Panonski Rusini
Rusini su slavenska manjina u Srbiji i Hrvatskoj. Smatraju se odvojenom nacionalnošću u Srbiji i Hrvatskoj. Potiču iz Ukrajine, Slovačke, Poljske, Rumunije, Češke i Mađarske.
6. Poljaci u Bosni
Poljaci su jedan od 17 konsitutivnih manjina u Bosni i Hercegovini. Doselili su se tokom Austo-Ugarske vladavine i naseljavaju dio sjevera Bosne. Bosanski Poljaci koji su emigrirali iz Poljske decenijama čuvaju svoju tradiciju, ali na nju znatno utiče bosanska kultura, kao određene pjesme, recepti i jezik. 1930-ih je bilo oko 30 hiljada i oko 15 hiljada tokom Drugog svjetskog rata, danas ih je manje od hiljadu.
7. Šokci
Šokci su etnička grupa južnih slavena koji se najčešće definišu kao Hrvati. Šokci govore staroštokavskim slavenskim subdijalektom kojim jedino oni i govore i blizak je bunjevačkim dijalektom. Žive u Hrvatskoj, Srbiji i Mađarskoj. Ova katolička manjine sebe svrstava u Hrvate, a ne u odvojene manjine, tako da je njihov broj nepoznat.
8. Bunjevci
Bunjevci su etnička grupa koja najviše živi u Bačkoj regiji Srbije (Vojvodina) i u južnom dijelu Mađarske. Potiču pretežno iz zapadne Hercegovine, odakle su selili u Dalmaciju, zatim u Liku i Bačko u 16. i 17. stoljeću. Bunjevačka nacionalnost je poznata kao manjina u Srbiji 1990. Bunjevci u Bosni i Hercegovini i Srbiji, kao i u Hrvatskoj deklarišu se kao Hrvati. U Srbiji i Mađarskoj ih ima oko 18 hiljada.
9. Torbeši
Torbeši su muslimanska manjina u Makedoniji. Kulturno se razlikuju od manjina pravoslavno-makedonske zajednice. Torbeši su poznati po freskama, drvorezu i mozaicima.
(visoko.ba/federalna.ba)
