Tokom 50 godina istraživanja Marsa ljudi su na njemu već nagomilali više od sedam tona otpada. Za pola vijeka istraživanja sa Zemlje je na “Crvenu planetu” poslano 18 objekata u 14 odvojenih misija, kažu podaci UN kancelarije za svemirska pitanja.
Tokom svih tih godina čovječanstvo je za sobom ostavilo mnogo krhotina ljudskog porijekla na površini. Sredinom augusta 2022. NASA je potvrdila da je njihov rover “Perseverance” uočio komad smeća odbačenog tokom slijetanja. Krhotine na Marsu dolaze iz tri glavna izvora: odbačene opreme, neaktivnih svemirskih letjelica i srušenih svemirskih letjelica.
Svaka misija na površinu Marsa zahtijeva modul koji štiti letjelicu. Modul uključuje “toplotni štit” kada letjelica prolazi kroz atmosferu Marsa te padobran i opremu za slijetanje kako bi mogla meko da sleti.
Letjelica odbacuje dijelove modula dok se spušta, a ti dijelovi mogu pasti na različita mjesta na površini “Crvene planete”.
Kad neki otpad završi na tlu Marsa, može da se razbije na manje komade, kao što se dogodilo tokom slijetanja rovera “Perseverance” 2021. godine. Ti mali komadi, zatim, mogu biti razneseni uokolo zbog jakih marsovskih vjetrova. Osim manjih krhotina, po Marsu je rasuto i krupnije smeće, pa je tako 13. juna ove godine uočena velika i sjajna “toplotna deka” zaglavljena u stijenama dva kilometra od mjesta na koje je sletio “Perseverance”.
I roveri “Curiosity” i “Oportunity” također su naišli na krhotine svojih “sletnih vozila”. Devet neaktivnih letjelica na površini Marsa takođe čine izvor otpada.
Te letjelice su lander “Mars 3”, lander “Mars 6”, lander “Viking 1”, lander “Viking 2”, rover “Sourner”, nekadašnji izgubljeni lander “Biggle 2”, lander “Phoenix”, rover “Spirit” i najnovija svemirska letjelica, rover “Oportunity”.
Te letjelice mogu se, istovremeno, smatrati i za istorijske relikvije.
Trošenje i habanje uzimaju svoj danak na površini Marsa. Neki dijelovi aluminijskih točkova “Curiosityja” odlomili su se i vjerovatno su razbacani po stazi koju je taj rover napravio tokom svog putovanja po Marsu.
Srušene svemirske letjelice i njihovi dijelovi takođe su značajan izvor smeća na “crvenoj planeti”. Najmanje dvije letjelice su se srušile, a dodatne četiri izgubile su kontakt prije ili neposredno nakon slijetanja.
Spuštanje na površinu najteži je dio svake misije slijetanja na Mars i ne završava uvijek uspješno.
Kada se zbroji masu svih letjelica koje su ikada poslate na Mars, dobije se težina od 9.979 kilograma. Kada se od toga oduzme težina trenutno operativne letjelice na površini – 2.860 kilograma, ostaje 7.119 kilograma ostataka ljudske tehnologije na Marsu, navode naučni portali.
Visoko.co.ba/federalna.ba/Srna
Ako želite preuzeti tekst ili dio teksta čiji je autor Visoko.co.ba, dužni ste navesti naš portal kao izvor autorskog teksta! Isto se odnosi i na fotografije i video materijale čiji je autor portal Visoko.co.ba ili materijale koji su dati portalu na korištenje.
Član 14. Kodeksa za štampu i online medije BiH: Značajna upotreba ili reprodukcija materijala zaštićenog autorskim pravima zahtijeva izričitu dozvolu nositelja prava, osim ako dozvola nije navedena u samom materijalu.