Svijetli bh. primjeri: Cazin – grad koji ne trpi lijenost

Tri riječi opisuju građane Cazina: red, rad i disciplina. Građani ovog grada ne znaju za odmor, jer kažu da se lijenost ne trpi u Cazinu. Svako jutro na cazinskim ulicama hvataju se kolone vozila, svi negdje žure i sve do kasnih večernjih sati gužva ne jenjava.

Svaki petak je u ovom gradu pijačni dan, gdje cazinski poljoprivrednici predstavljaju produkte svog rada, a građani kažu da im ne pada na pamet, pored domaćih poljoprivrednih poizvoda, kupovati strane.

Ekspanzivni ciljevi

Prema zvaničnom registru, ova opština ima više od 3.000 poljoprivrednika.

Jedan od onih koji svoj hljeb zarađuje poljoprivredom je i Said Kapić. Kaže da se poljoprivredom počeo baviti 2013. godine, a prvo je zasadio dva dunuma jagoda i dunum krastavaca, da bi u 2015. počeo proizvoditi i krajiške maline.

Kada se radi, kaže on, i posao ide. Njegov rad je prepoznala firma Agromerkantilija iz Velike Kladuše, a sa njima ima ugovor za prodaju jagoda.

“Zemlja je plodna, a i opština Cazin pomaže gdje može. Bez te pomoći mnogi ne bi ostvarili svoje snove” – tvrdi Kapić.

Cazinski poljoprivrednici, kaže Kapić, pomažu se i međusobno i među njima vlada harmonija. Zaključuje da šta ima jedan poljoprivrednik u Cazinu, ima i drugi.

Kapić je optimističan. Kaže da ima ekspanzivne ciljeve i želi iskoristiti puni potencijal svojih 15 dunuma zemlje.

Opština Cazin je najveći proizvođač mlijeka u BiH, a godišnje se proizvede više od 15 miliona litara mlijeka. Više od hiljadu domaćnistava u ovoj opštini bavi se proizvodnjom mlijeka, a Zuhdija Nadarević, predsjednik Skupštine udruženja mljekara, jedan je od onih koji proizvode mlijeko za austrijsku kompaniju Meggle.

“Evo prije nekoliko dana smo dobili zeleno svjetlo za izvoz u Evropsku uniju i do sada nije bilo obustave prodaje mlijeka” – kaže Nadarević.

Smatra da bi sve bilo bolje kada bi vlast bila kao kompanija Meggle i radila po njihovom principu.

“Isplata je redovna, svaki Bajram dobijemo bonuse jer oni znaju da je naš praznik, a mi im uredno isporučimo mlijeko. Nedavno nam je i platio posjetu centrali Megglea u Roseneimu” – tvrdi on.

U vrijeme Tita, kaže, imao je više novca, ali je više i radio. Sada manje radi, ali opet se živi dobro.

Zuhad Porčić, stručni savjetnik za lokalni razvoj Opštine Cazin, tvrdi da je poljoprivredna proizvodnja u opštini u ekspanziji. Proizvodnja mlijeka, voća i povrća je, tvrdi on, u velikom usponu u odnosu na 2014, a pogotovo u odnosu na prethodne godine.

“Posebno se ističe proizvodnja jagodičastog voća. Godine 2014. je proizvedeno 760 tona jagoda i malina”, ističe Porčić.

Preduzetnička opština

Ali u Cazinu ne cvjeta samo poljoprivreda, jer je to i preduzetnička opština. Na području opštine Cazin, prema zvaničnim statistikama, registrirano je 1.400 malih i srednjih preduzeća različitih djelatnosti. Lepeza u proizvodnji je široka, a značajan broj kompanija se bavi preradom metala i drveta.

Dževad Civić je jedan od mnogih Cazinjana koji je svojim radom i krajiškom upornošću napravio sjajan biznis. Kompanija Čivić, čiji je on direktor, bavi se proizvodnjom i ugradnjom profilisanih limova, a sve je počelo kao porodični biznis. Ova firma je, tvrdi on, nastala iz obične zanatske radionice, a svi članovi njegove porodice su zanatlije.

“Prije rata smo se bavili nekim manjim poslovima u građevinskoj limariji i tek nakon rata smo počeli  da ulazimo u ozbiljne poslovne vode i sada smo jedna respektabilna firma”, kaže Civić, koji je nekoliko puta osvajao nagradu za menadžera godine u BiH.

Kaže da se danas bavi proizvodnjom i preradom profilisanih limova i da okruženje u Cazinu doprinosi pozitivnoj radnoj atmosferi i kvalitetnom radu. Odmah nakon rata u njegovoj firmi bilo je zaposleno pet do šest ljudi, a sada ova firma zapošljava blizu 80 radnika.

“Djelujemo na području BiH, tako da i dosta poslova proslijedimo našim kooperantima”, objašnjava Civić.

Njegova firma djeluje i u inostranstvu. Tvrdi da su se njegovoj firmi kroz sektor građevinske limarije otvorila neka nova vrata i da su se počeli baviti i proizvodnjom opreme za centralno grijanja i hidrantske ormare. Trenutno, kaže, proizvode hidrantske ormare za jednu austrijsku firmu.

Grad budućnosti

Civić kaže da zahvaljujući opštini Cazin njegova firma ima sve uvjete za rad i da je Cazin pozitivna ekonomska priča u odnosu na realnost većine bosanskohercegovačkih gradova.

“Ljudi ovdje u Cazinu su radiše, a ovaj grad je specifična sredina u BiH. Ko imalo hoće da radi, taj će sigurno i uspjeti”, zaključio je Civić.

Ni podjele na nacionalnoj osnovi u ovom gradu nisu bitne jer svi zajedno rade za dobrobit grada. Građani Cazina kažu da su se i pristalice Fikreta Abdića, osuđenog ratnog zločinca i bivšeg šefa privrednog giganta Agrokomerc, uklopile u ovaj sistem i da niko ne spominje politiku, već samo privredu.

”Sine moj”, kaže građanin Cazina Hikmet, ”ovdje toga više nema – da se gleda ko je ko i šta je, bez obzira na to šta se dešavalo u prošlosti. Privreda je naš spas i na dobrom smo putu da to postane jedina tema u ovom gradu”.

Gradonačelnik Opštine Cazin, Nermin Ogrešević, tvrdi da Abdića malo ko još i spomene, a i što bi, jer, kako kaže, on je dio prošlosti, a Cazin je grad budućnosti.